Προκλητή ζήτηση υπηρεσιών υγείας και μέτρα αντιμετώπισης. Παραδείγματα από την Ελλάδα στα χρόνια της οικονομικής κρίσης

Περίληψη

Η προκλητή ζήτηση υπηρεσιών υγείας αναφέρεται στην τάση των γιατρών να ορίζουν θεραπεία υψηλότερου κόστους και μεγαλύτερου όγκου υπηρεσιών υγείας από αυτή που θα επέλεγε ο ασθενής, αν είχε την γνώση που έχει ο γιατρός. Συνεπώς, αυτή προκαλείται λόγω της ασυμμετρίας της πληροφόρησης και της σχέσης εκπροσώπησης μεταξύ των γιατρών και των ασθενών τους, οδηγώντας σε σπατάλη πόρων και αύξηση του κόστους εξαιτίας της υπερκατανάλωσης των υπηρεσιών υγείας πέρα από κοινωνικά άριστο κατά Pareto σημείο (allocative efficiency ή αποδοτική κατανομή). Χαρακτηριστικά παραδείγματα στην Ελλάδα αποτελούν το μεγάλο ποσοστό των καισαρικών τομών και η αυξημένη φαρμακευτική δαπάνη, η οποία είναι διπλάσια από το μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ. Στα χρόνια της οικονομικής κρίσης πάρθηκαν διάφορα μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής, αποτελώντας πεδίο πολιτικών εξοικονόμησης πόρων, με αντιπροσωπευτικά παραδείγματα το σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και ελέγχου, βάσει θεραπευτικών πρωτοκόλλων και της προώθησης των γενοσήμων για την αντιμετώπιση της υπερβάλλουσας συνταγογράφησης, καθώς και την εισαγωγή των Ομοειδών Διαγνωστικών Ομάδων των ασθενειών (Diagnostic Related Groups ή DRGs) ως μεθόδου αποζημίωσης στα νοσοκομεία. Παρόλο τα αρχικά θεαματικά νούμερα υποχώρησης των υγειονομικών δαπανών, τα αποτελέσματα ήταν αμφίσημα επιβάλλοντας τον επαναπροσδιορισμό και τον καθορισμό εκ νέου των στόχων και του μείγματος των πολιτικών της υγείας.