Η θεωρία απόδοσης του ελέγχου της υγείας. Νεότερα δεδομένα

Περίληψη

Η θεωρία της Απόδοσης του Ελέγχου της Υγείας αναφέρεται στη μέτρηση των πεποιθήσεων των ατόμων για τον καθορισμό ή όχι της υγείας από τις συμπεριφορές τους, μέσω της Πολυδιάστατης Κλίμακας που εισήγαγαν οι Wallston και συν. Η εσωτερική και η εξωτερική απόδοση (εσωτερική διάσταση και των δυο διαχωρισμένων εξωτερικών διαστάσεων του ελέγχου των «ισχυρών άλλων» και της μοίρας ή της τύχης) έχουν χρησιμοποιηθεί για την πρόβλεψη διαφόρων συμπεριφορών υγείας σε ένα μεγάλο πλήθος μελετών, όπως της άθλησης, της φροντίδας της στοματικής υγείας, της μείωσης του σωματικού βάρους, της πιστής τήρησης της φαρμακευτικής αγωγής και της επικοινωνίας γιατρού-ασθενούς, με θετική συσχέτιση. Εντούτοις, η «Αχίλλειος πτέρνα» της θεωρίας της απόδοσης του ελέγχου της υγείας οφείλεται σε αδυναμίες του ιδίου του ερευνητικού εργαλείου (με την συνεχιζόμενη ανάπτυξη νέων υποκλιμάκων και την ανεξαρτησία των τριών της διαστάσεων), καθώς και στις σημαντικές αλληλεπιδράσεις άλλων σημαντικών ψυχοκοινωνικών συντελεστών όπως η ηλικία, το φύλο, η αξία της ζωής, η εθνικότητα, η θρησκευτικότητα, η κοινωνική συνοχή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, να κρίνεται επιβεβλημένη η προσθήκη συστατικών στοιχείων και άλλων θεωρητικών μοντέλων (της αυτό-αποτελεσματικότητας, της θεωρίας της προσχεδιασμένης συμπεριφοράς κ.ά.), τα οποία έχουν φανεί να καλύπτουν και να εξηγούν καλύτερα και άλλες όψεις και πτυχές της ανθρώπινης συμπεριφοράς.