Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα

Περίληψη

Η ελληνική ψυχιατρική μεταρρύθμιση αποτέλεσε το έναυσμα της αποασυλοποίησης και της εξωνοσοκομειακής περίθαλψης των ψυχικά ασθενών. Μέχρι τα τέλη του 20ου αιώνα, οι συνθήκες στο ανεπαρκές εθνικό δίκτυο παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας ήταν ακατάλληλες. Το 1981, έτος ένταξης της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα μέλη παρακίνησαν την Ελλάδα να προβεί σε ριζικές αλλαγές εκσυγχρονίζοντας τον τομέα της ψυχικής υγείας. Σκοπός θα ήταν η δημιουργία ενός εθνικού μεταρρυθμιστικού προγράμματος για την επικράτηση της κοινοτικής ψυχιατρικής, το κλείσιμο των ψυχιατρείων της χώρας και την αποϊδρυματοποίση των μακροχρόνια νοσηλευόμενων. Το εγχείρημα αυτό σχεδιάστηκε και χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Υπουργείο Υγείας της Ελλάδος. Η παρούσα ανασκόπηση εστιάζει στο περιεχόμενο και την υλοποίηση της ελληνικής ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και του εθνικού προγράμματος «Ψυχαργώς». Όλα αυτά τα χρόνια, εκσυγχρονίστηκαν οι ήδη υπάρχουσες δομές παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας και δημιουργήθηκαν πολλές νέες. Το Υπουργείο Υγείας αποτιμώντας τον προγραμματισμό για τα έτη 1984-2009 αναφέρει πως ο σχεδιασμός έδωσε βάση πρωτίστως στην έξοδο των ασθενών από τα ψυχιατρεία και δευτερευόντως στην ανάπτυξη κοινοτικών δομών. Παρά τα προβλήματα που έχει αντιμετωπίσει η ψυχιατρική μεταρρύθμιση και το σημαντικό της έργο, το εθνικό δίκτυο παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας παραμένει ελλιπές.