Φροντίδα μητρότητας στην Ελλάδα

Περίληψη

Στις αρχές του 19ου αιώνα δημιουργήθηκε το σύγχρονο Ελληνικό κράτος, μετά την επιτυχή επανάσταση των Ελλήνων ενάντια στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Από τα τέλη του 19ου αιώνα έγιναν προσπάθειες για τη βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών μητρότητας, με πρώτο βήμα την έκδοση διατάγματος «Περί συστάσεως σχολής διά τας μαίας», τη δεκαετία του 1830. Στις αρχές του 20ού αιώνα εισήχθησαν στην εργατική νομοθεσία ρυθμίσεις που αφορούσαν την προστασία των εργαζόμενων μητέρων, ενώ από το 1927, με το άρθρο 21 του Συντάγματος, η μητρότητα στην Ελλάδα προστατεύεται συνταγματικά. Η σύγχρονη Ελλάδα, τις τελευταίες δεκαετίες, έχει κατορθώσει να μειώσει τη βρεφική και μητρική θνησιμότητα στα διεθνώς παραδεκτά επίπεδα, η αντισύλληψη και η άμβλωση όμως χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, καθώς οι σύγχρονες αντισυλληπτικές μέθοδοι χρησιμοποιούνται περιορισμένα από τις Ελληνίδες και η άμβλωση συνεχίζει να αποτελεί την κύρια μορφή ελέγχου των γεννήσεων. Η παρακολούθηση της εγκυμοσύνης έχει βελτιωθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες, απαιτεί όμως περαιτέρω ανάπτυξη, ενώ ο τοκετός έχει πλήρως ιατρικοποιηθεί. Αν και το γεγονός αυτό συνδέεται με τη χαμηλή βρεφική και μητρική θνησιμότητα που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, συνδέεται επίσης και με την αύξηση του ποσοστού των καισαρικών τομών, οι οποίες ανέρχονται σήμερα περίπου στο 30–40%. Η πλειοψηφία των γυναικών στην Ελλάδα γεννά σε ιδιωτικές κλινικές και όχι στα νοσοκομεία του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ), στοιχείο που κρούει τον κώδωνα για την αναζήτηση των αιτίων αυτού του φαινομένου, που παρατηρείται παρά το γεγονός ότι οι οικογένειες με αυτή τους την επιλογή αναλαμβάνουν μια σημαντική οικονομική επιβάρυνση. Η παροχή υπηρεσιών προστασίας της μητρότητας στην Ελλάδα έχει μελετηθεί, κυρίως όμως από ιατρική και επιδημιολογική σκοπιά, ενώ η διαθέσιμη βιβλιογραφία που εξετάζει την παροχή νοσηλευτικής φροντίδας, τη φροντίδα από μαίες, καθώς επίσης και τις προσδοκίες, τις ανάγκες και την εμπειρία των πελατών, είναι σπάνια.