Η ακούσια νοσηλεία των ψυχικά ασθενών

Περίληψη

Η ακούσια νοσηλεία είναι αποτέλεσμα της άρνησης των ασθενών με ψυχικές διαταραχές να δεχθούν νοσηλεία. Αυτή η άρνηση οφείλεται είτε στην αρρώστια των ασθενών είτε στην άρνηση της αρρώστιας. Απαραίτητες προϋποθέσεις της ακούσιας νοσηλείας είναι η ύπαρξη της ψυχικής διαταραχής, η ανικανότητα κρίσης του ασθενούς για το συμφέρον της υγείας του και οι κίνδυνοι που προκύπτουν από τη μη υποβολή σε θεραπεία. Η εφαρμογή της ακούσιας νοσηλείας ως μέσου θεραπευτικής παρέμβασης έχει προκαλέ- σει αντιρρήσεις και επιφυλάξεις τόσο σε ηθικό - πολιτικό όσο και επιστημονικό επίπεδο. Με την ακούσια νοσηλεία τίθενται σε άμεση δοκιμασία η ελευθερία του ατόμου και θεμελιώδη δικαιώματά του. Τα δικαιώματα που θίγονται είναι: η προσωπική ελευθερία, η υγεία του ψυχασθενούς και η ασφάλεια των τρίτων. Ο ψυχασθενής είναι ταυτόχρονα πάσχων και πρόσωπο. Ως ασθενής έχει δικαίωμα στην περίθαλψη και ως πρόσωπο δικαίωμα στην ελευθερία. Ικανοποίηση απαιτούν ταυτόχρονα και τα δύο δικαιώματα. Ακόμη, υπάρχει η πεποίθηση ότι η θεραπευτική πράξη υπό συνθήκες στέρησης της ελευθερίας είναι αναποτελεσματική, αφού είναι απαραίτητη η ανάπτυξη ψυχοθεραπευτικής σχέσης (εμπιστοσύνη, πειθώ) μεταξύ ασθενούς και θεραπευτή. Μετά από μια αναγκαστική νοσηλεία, προσωρινά φαίνεται να λύνονται κάποια προβλήματα (να αποτρέπεται ο κίνδυνος μιας βίαιης πράξης), μακροπρόθεσμα όμως μπορεί αυτά να επιδεινωθούν, αυξάνοντας την καχυποψία και την εχθρότητα του ασθενούς μετά από αυτό τον εξαναγκασμό. Πολλές μελέτες έχουν γίνει για να διευκρινιστεί ποιοι παράγοντες σχετίζονται με την ακούσια νοσηλεία, όπως φύλο, ηλικία, επάγγελμα, οικογενειακή κατάσταση, διάγνωση. Αλλά και ποια η επίπτωση της ακούσιας νοσηλείας στην πορεία του ασθενούς και κατά πόσον αυτή θα έχει θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα για τη νοσηλεία του στο μέλλον. Η αναγκαστική νοσηλεία, εφόσον πραγματοποιείται, θα πρέπει να γίνεται με διαδικασίες τέτοιες που να μην είναι προσβλητικές και να εξασφαλίζουν τον σεβασμό στην προσωπικότητα, την αξιοπρέπεια και την ιδιωτική ζωή του ασθενούς