Η φροντίδα των ηλικιωμένων στο Βυζάντιο

Περίληψη

Είναι γεγονός ότι κατά την περίοδο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας παρατηρείται μια έντονη δραστηριότητα όσον αφορά στην κοινωνική πρόνοια. Οι κύριοι παράγοντες που συνετέλεσαν στην ανάπτυξη της κοινωνικής πρόνοιας ήταν η κληρονομιά της Ελληνικής παιδείας, η οργάνωση του κράτους και της διοίκησης κατά το Ρωμαϊκό πρότυπο και οι αξίες του Χριστιανισμού. Λόγω αυτών των παραγόντων, ο σεβασμός στους ηλικιωμένους ήταν προφανής και εκφραζόταν με διάφορα μέτρα πρόνοιας και υγειονομικής φροντίδας. Από την άλλη μεριά, η ανάπτυξη της Γηριατρικής ήταν τέτοια που και βασικές γνώσεις για τη φυσιολογία του γήρατος υπήρχαν και τρόποι ιατρικής αντιμετώπισης των καταστάσεων του γήρατος είχαν αναπτυχτεί. Ωστόσο, η κυρία φροντίδα των ηλικιωμένων δινόταν μέσα σε ιδρύματα που καλούνταν γηροκομεία, τα οποία ήταν επιφορτισμένα με την περίθαλψη γερόντων, εκτός από ορισμένα που περιέ- θαλπαν και ασθενείς. Ιδρυθήκαν πολλά και αξιόλογα γηροκομεία, ήδη από τον 4ο αιώνα, σε όλη τη Βυζαντινή επικράτεια από αυτοκράτορες και άλλα σημαίνοντα πρόσωπα. Το σπουδαιότερο και το πιο οργανωμένο από αυτά ήταν εκείνο που ανήκε στο συγκρότημα της Ιερός Μονής Παντο- κρότορος στην Κωνσταντινούπολη, το οποίο ιδρύθηκε τον 12ο αιώνα από τον αυτοκράτορα Ιωάννη Β' Κομνηνό. Ακόμη, με τη φροντίδα των ηλικιωμένων ασχολούνταν μία σειρά άμισθων και έμμισθων διακονημάτων και επαγγελμάτων. Η διοίκηση των γηροκομείων γινόταν από τους γη- ροκόμους, οι οποίοι Βοηθιουνταν στη φροντίδα των ηλικιωμένων από τους υπηρέτες. Οι κουράτορες είχαν αναλάΒει την κηδεμονία ανήμπορων ατόμων και ηλικιωμένων, ενώ νοσηλευτικό έργο ασκούσαν οι διακόνισσες, οι νοσοκόμοι, οι παρανοσοκόμοι, οι υπούργισσες, και οι παραΒολανείς